Wrzód rogówki
Rogówka oka konia składa się z trzech warstw – nabłonkowej przedniej, zrębu oraz nabłonkowej tylnej. Prawidłowo zbudowana rogówka jest najgrubsza w centralnej części, gdzie osiąga 1,5 mm (obwodowo 1 mm), przy czym 90% stanowi sam zrąb. Wrzodem rogówki nazywamy każdy ubytek jej struktury wraz z towarzyszącym stanem zapalnym. Wrzody rogówki u koni powstają najczęściej na skutek mechanicznego lub chemicznego uszkodzenia. I tak przyczyną może być uderzenie głową w ścianę boksu podczas tarzania, „zapruszenie” resztkami siana, czy kontakt z repelentem na owady. Pierwszymi objawami, jakie obserwuje właściciel jest ból okolicy oka, łzawienie, skurcz powiek, światłowstręt, czy miejscowe zmętnienie rogówki. Warto przy tym pamiętać, że u źrebiąt objawy bólowe ze strony oczu są zdecydowanie słabiej wyrażone w stosunku do koni dorosłych, co może się okazać mylące. Ubytek rogówki wiąże się z reguły z zakażeniem o charakterze bakteryjno-grzybiczym, którego opanowanie jest warunkiem koniecznym, aby oko mogło się goić. Zaniedbanie leczenia prowadzi w najlepszym wypadku do upośledzenia widzenia zwierzęcia, a w najgorszym do powstania przepukliny rogówki, jej pęknięcia i utraty oka, co wiąże się zawsze z ryzykiem zapalenia opon mózgowych. Leczenie prowadzi się miejscowo i ogólne, za priorytet przyjmując utrzymanie czystości w znaczeniu mikrobiologicznym – dlatego tak ważne jest, aby podając koniowi krople bezpośrednio do oka nie dotykać końcówką butelki żadnej z jego części.
Na zdjęciu pacjent z głębokim wrzodem umiejscowionym w kopule rogówki. Opalizujące dno wrzodu to tzw. błona Descementa, czyli elastyczna warstwa zrębu, co wskazuje, że uszkodzeniu uległa cała warstwa nabłonkowa przednia i zrąb, aż do części, która styka się z nabłonkiem tylnym. Mleczny kolor rogówki wynika z jej obrzęku, a zaróżowienie okolicy przyśrodkowego kąta oka to waskularyzacja rogówki, czyli wnikanie w jej strukturę drobnych naczyń krwionośnych – jest to wyraz mobilizacji sił obronnych i regeneracyjnych organizmu oraz miernik przewlekłości procesu chorobowego. Zapadnięcie gałki ocznej i „pochylenie rzęs” wynika ze zmniejszenia objętości oka w przebiegu ślepoty miesięcznej, co prawdopodobnie sprzyjało powstaniu wrzodu. Warto pamiętać, że każde upośledzenie oczyszczania rogówki, a więc działania powiek i łez, predysponuje ją do uszkodzeń. Jednocześnie u konia ze zdrowym okiem, a więc większym ciśnieniem w jego wnętrzu, tak głęboki ubytek mógłby dużo wcześniej zakończyć się pęknięciem rogówki.